Lawon Barszczeuski

Białoruski pisarz, filolog, tłumacz, poeta i polityk. Studiował nauki filologiczne w Instytucie Pedagogicznym w Mińsku. W latach 1984-1987 odbywał tam studia podyplomowe, a w 1989 roku uzyskał tytuł kandydata nauk filologicznych (odpowiednik polskiego stopnia doktora). Pracował kolejno jako przewodnik-tłumacz w Mińskim Biurze Turystycznym (1980), nauczyciel w Szkole Średniej Nr 10 w Połocku (1980–1981). Wykładał w Nowopołockim Instytucie Politechnicznym w latach 1981–1984. Po studiach podyplomowych w latach 1987–1990 pracował jako starszy wykładowca w Katedrze Języków na tej samej uczelni. Od 1991 roku był wicedyrektorem ds. naukowo-metodycznych Białoruskiego Humanistycznego Centrum Edukacyjno-Kulturowego przy Ministerstwie Edukacji Narodowej Republiki Białorusi (od 2003 roku, po oficjalnym zamknięciu przez rząd białoruski, placówka ta działa nielegalnie jako Białoruskie Liceum Humanistyczne).    Po ogłoszeniu niepodległości Białorusi w 1991 roku zainicjował swoją działalność polityczną. W latach 1990–1995 był deputowanym do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR/Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII kadencji. Był liderem wielu parlamentarnych grup roboczych poświęconych systemowi edukacyjnemu oraz kwestiom narodowościowym. W 1995 Barszczeuski wziął udział w protestach przeciwko ustawom prezydenta Aleksandra Łukaszenki. Ustawy te miały na celu ponowne zbliżenie Białorusi do Rosji, poprzez wprowadzenie rosyjskiego jako drugiego języka państwowego, zmianę symboli państwowych Białorusi na symbole nawiązujące do sowieckich, integrację ekonomiczną z Rosją i prawo prezydenta do rozwiązywania parlamentu. Stanowiły one ponadto istotny krok na drodze transformacji Białorusi w dyktaturę.    W związku z protestami, w których uczestniczył, został w latach 1996-99 wykluczony z parlamentu. W latach 2007-2009 ponownie piastował pozycję przewodniczącego opozycyjnej partii Białoruski Front Ludowy. Pomimo politycznej dyskryminacji nadal angażował się politycznie i promował kwestię białoruską za granicą. Od 2012 roku jest felietonistą jedynego na Białorusi dziennika opozycyjnego „Narodnaja Wola”.    Tłumaczy z łaciny, starożytnej greki, języka niemieckiego, angielskiego, francuskiego, polskiego (tłumaczył m.in. Johanna W. Goethego, Bertolda Brechta, Franza Kafkę, Stanisława Wyspiańskiego, Brunona Schulza, Czesława Miłosza, Sławomira Mrożka). W latach 2003-2005 pełnił funkcję przewodniczącego białoruskiego PEN Clubu. Jest autorem czterech publikacji książkowych, współautorem – piętnastu, napisał przedmowę do kilku wydań, przetłumaczył na język białoruski utwory literackie oraz rozprawy historyczne ponad czterdziestu autorów. Był redaktorem piętnastu wydań. W sumie swoim nazwiskiem sygnował kilkaset publikacji. Do jego dorobku naukowego zaliczają się opracowania z zakresu metodologii literatury i języka. fot. Paweł Mzur