26 października 2010 Rękopis znaleziony w Saragossie

Drugiego dnia festiwalu prezentowane będzie odnowione cyfrowo - w ramach projektu Kino RP - arcydzieło polskiego kina - „Rękopis znaleziony w Saragossie” Wojciecha Jerzego Hasa z 1965 roku. Film w doskonały sposób wpisuje się w festiwalową formułę „Inne światy – inne języki”.

Jego literackim pierwowzorem jest powieść osiemnastowiecznego poety - Jana Potockiego - uczonego, filozofa, żołnierza, podróżnika. „Rękopis znaleziony w Saragossie" jest jednym z najświetniejszych dzieł europejskiego Oświecenia - po raz pierwszy wydane zostało w roku 1813 po francusku i przez długie lata było w Polsce nieznane (przekład polski – autorstwa Edmunda Chojeckiego - ukazał się dopiero w  1847 roku). Do dziś dzieło Potockiego znane jest bardziej na Zachodzie Europy niż w kraju. Powieść polskiego arystokraty to niezwykła, skomplikowana i przewrotna historia. Opowiada o podróży hiszpańskiego szlachcica Alfonsa van Wordena przez cieszące się złą sławą góry Sierra Morena. Bohater spotyka po drodze różnych ludzi, którym opowiada swoją historię, oni zaś odpłacają mu tym samym. W obrębie tych opowieści pojawiają się nowe postaci, które także prezentują swoje losy. W ten sposób budowana jest kunsztowna szkatułkowa opowieść. Niesamowite przygody bohatera okazują się w końcu wielką mistyfikacją, która miała sprawdzić jego honor i odwagę.

Ekranizacja Hasa to fantastyczna i wciągająca baśń przypominającą „Księgę tysiąca i jednej nocy” (nieprzypadkowo wprowadzenie do filmu wygłosi Rabih Alameddine), to awanturniczy film spod znaku „miecza i szpady”, intelektualna zabawa, gra z dramaturgicznym porządkiem obowiązującym w kinie. Jest też „Rekopis…” stylową komedią osadzoną w egzotycznej, onirycznej krainie innych kultur, obcych obyczajów, nieznanych obrzędów, magii.

Film otrzymał wiele wyróżnień i nagród m. in. na festiwalu w Edynburgu (1965), San Sebastian (1965), w Sitges (1969). Uroda i klimat przyczyniły się do ogromnej popularności filmu, otoczonego na całym świecie swoistym kultem. W Internecie istnieją strony w wielu językach poświęcone temu obrazowi. Filmem inspirowali się tacy twórcy jak: Luis Buñuel, Pedro Almodóvar, David Lynch, Francis Ford Coppola czy Martin Scorsese. W 2002 r. obraz pojawił się w Stanach Zjednoczonych na DVD, w ramach serii „Martin Scorsese i Francis Ford Coppola prezentują".

Wojciech Jerzy Has (1925-2000) – polski reżyser filmowy, scenarzysta, producent. Stworzył takie filmy jak: „Pętla” (1957), „Pożegnania” (1958), „Wspólny pokój” (1959), „Rozstanie” (1960), „Złoto” (1961), „Jak być kochaną” (1962), „Lalka” (1968), „Sanatorium pod Klepsydrą” (1973) i in. Jego filmy nie są zwykłymi adaptacjami, to ponowne odczytywanie i interpretowanie znanych powieści, prozy, która wydaje się być nieprzekładalna na język filmu. Jego bohaterowie zdają się wędrować bez końca, są zagubieni. To wieczni outsiderzy, którzy nigdzie nie czują się dobrze, ludzie o rozchwianej, poranionej psychice, z trudem odnajdujący swoje miejsce w życiu. Na szlaku ich wędrówek zawsze są knajpy, kawiarnie czy gospody, jedyne miejsca, które dają chwilę zapomnienia.

Projekt Kino RP realizowany jest od 1998 roku. Jego celem jest ochrona arcydzieł polskiego kina przed zniszczeniem poprzez rekonstrukcję cyfrową. Przygotowywany przez Cyfrowe Repozytorium Filmowe, Studio Filmowe TPS, Dom Postprodukcyjny The Chimney Pot oraz Toya Studios. Głównym partnerem projektu jest Studio Filmowe Kadr, Filmoteka Narodowa, Studio Filmowe Oko oraz Multikino i Pro-motion.