Marjane Satrapi

Irańsko-francuska autorka komiksów, powieści graficznych, reżyserka filmów animowanych, książek dla dzieci. Wychowywała się w Teheranie, gdzie uczęszczała do liceum francuskiego. Kilka lat po rewolucji islamskiej, która obaliła szachinszacha i oddała władzę w ręce ajatollahów, rodzice Marjane wysłali ją do Wiednia, by tam ukończyła szkołę średnią. Po powrocie do Teheranu Satrapi studiowała komunikację wizualną na Uniwersytecie Islamskim. W 1994 roku wyjechała do Strasburga, by tam podjąć studia na Akademii Sztuk Pięknych. Współpracowała z kolektywem artystycznym, który tworzyli jej znajomi ze studiów. Dzięki nim poznała dzieła europejskich i amerykańskich mistrzów komiksu. Szczególny wpływ wywarł na nią autor Mausa Art Spiegelman. W latach 2000-2003 ukazały się we Francji cztery tomy jej najsłynniejszej powieści graficznej Persepolis. W 2007 roku na jego podstawie powstał film animowany, który Marjane wyreżyserowała wraz z Vincentem Paronnaudem. Jest laureatką prestiżowego konkursu komiksowego organizowanego przy okazji Festiwalu Komiksu w Angoulême. Po publikacji Persepolis granice Iranu zostały dla Marjane całkowicie zamknięte. Nie podróżuje do rodzinnego kraju, ale nie potrafi się od niego uwolnić. Wraca tam za pomocą komiksowych opowieści. W Persepolis Satrapi prezentuje piętnaście lat historii Iranu: od 1979 do 1994 roku. Tę historyczną panoramę oglądamy oczami głównej bohaterki, porte-parole Marjane – najpierw małej dziewczynki, potem nastolatki, która nie potrafi się odnaleźć ani w irańskiej, ani w europejskiej rzeczywistości, a wreszcie młodej kobiety, która krytycznie spogląda na otaczający ją świat, starając się zrozumieć działające w nim mechanizmy. Satrapi nie boi się pokazywać sprzeczności, które tkwią głęboko w irańskiej rzeczywistości; porusza przemilczany temat przemocy, obłudy władzy, społecznej schizofrenii, frustracji kobiet, szowinizmu mężczyzn. Stara się jednak nie demonizować podejmowanej problematyki, uzupełniając swą opowieść o wiele komicznych elementów. W Polsce oprócz Persepolis ukazały się Kurczak ze śliwkami oraz Wyszywanki. Była gościem 2. Międzynarodowego Festiwalu Literatury im. J. Conrada, w ramach którego zaprezentowane zostało najsłynniejsze dzieło Satrapi - Persepolis (z wprowadzeniem samej autorki) oraz odbyło się spotkanie pt. Wyszywanki, które poprowadził Grzegorz Jankowicz.