14 października 2013 Filmowe oblicze Festiwalu Conrada
Rozpoczynający się za tydzień Festiwal Conrada to nie tylko literatura. To także towarzyszący spotkaniom z pisarzami, bogaty i zróżnicowany program filmowy. W tym roku, wspólnie z Kinem Pod Baranami, zapraszamy na przegląd twórczości Braci Quay, pokazy dwóch znakomitych irańskich filmów w reż. Asghara Farhadiego - nagrodzonego Oscarem Rozstania i najnowszej produkcji - Przeszłość - oraz Literackie Baranki Dzieciom, specjalne festiwalowe pasmo filmowe dla najmłodszych, w ramach którego pokazany zostanie Pinokio i Plastusiowy pamiętnik. Wszystkim kinomanom przypominamy, że bracia Quay pojawią się w Krakowie i być może obejrzą swoje filmy razem z festiwalową publicznością. Na pewno spotkacie ich na pokazie Stroiciela trzęsień ziemi w piątek (25 października, godz. 21.30) – zanim rozpocznie się projekcja wprowadzą widzów w klimat swojego kina. Na otwarte dla publiczności spotkanie z braćmi Quay zapraszamy natomiast w piątek (25 października) o godz. 18.30. Poprowadzą je: Agnieszka Taborska i Marcin Giżycki.
Co przygotowaliśmy dla miłośników filmu?
PRZEGLĄD TWÓRCZOŚCI FILMOWEJ BRACI QUAY NA FESTIWALU CONRADA
Bilety na każdy z pokazów kosztują 10 zł, karnet na 4 seanse - 28 zł.
22 października, wtorek
godz. 21.30 (czas trwania pokazu: 59’)
GABINET JANA ŠVANKMAJERA | THE CABINET OF JAN ŠVANKMAJER
reż. bracia Quay, Wielka Brytania 1984, 14'
Jan Švankmajer to czeski reżyser filmowy, alchemik surrealizmu, mistrz animacji poklatkowej. Quayowie chętnie przyznają się do jego wpływu na ich twórczość. Tytułowy bohater to ożywiona, lalkowa wersja Bibliotekarza, jednego z najbardziej znanych portretów Arcimbolda.
ULICA KROKODYLI | THE STREET OF CROCODILES
reż. bracia Quay, Wielka Brytania 1986, 21'
Ulica Krokodyli to prawdopodobnie najbardziej znana animacja braci Quay. Terry Gilliam umieścił ją na prywatnej liście najlepszych animacji wszechczasów. Peter Greenaway napisał entuzjastyczną recenzję (przeczytajcie książkę, zobaczcie film), a anonimowy komentator z IMDb zalecał: jeśli mielibyście w życiu zobaczyć tylko jeden film Quayów, niech to będzie ten!!!
PRÓBY DO WYMARŁYCH ANATOMII | REHEARSALS FOR EXTINCT ANATOMIES
reż. bracia Quay, Wielka Brytania 1987, 14'
Jeden z najniezwyklejszych filmów braci Quay, pierwszy nakręcony wyłącznie w czerni i bieli. Sami Quayowie określili go „jako prywatny dokument o linii prostej, która cieknie, toczy się i zmiękcza dzięki [zmianom] ostrości”. Główną lalkę, z uporem pocierającą narośl na czole, zainspirował plakat Franciszka Starowieyskiego (ten sam, który pojawia się na drzwiach w otwierającym ujęciu Ulicy Krokodyli) oraz makabryczne XVIII-wieczne preparaty anatomiczne Honoré Fragonarda, kuzyna malarza Jeana-Honoré Fragonarda.
STILLE NACHT I: DRAMOLET | STILLE NACHT I: DRAMOLET
reż. bracia Quay, Wielka Brytania 1988, 1’
Dramolet dedykowany jest Robertowi Walserowi, jednej z literackich fascynacji braci Quay (do jego twórczości nawiążą później m.in. w Grzebieniu, Opowieściach z lasku wiedeńskiego i Instytucie Benjamenta). Dramolet zamówiła stacja MTV, jako część cyklu MTV Art Break, pokazywanego pomiędzy teledyskami. Ścieżka dźwiękowa to muzyka znaleziona – trzeszczące nagranie z Radia Moskwa, które dla braci stało się La Vox de Drohobycz, utworem w wykonaniu orkiestry dziecięcej z gimnazjum Blatta (gdzie Schulz dorywczo uczył rysunku) pod batutą Izydora Hoffmana.
STILLE NACHT II: CZY WCIĄŻ JESTEŚMY MAŁŻEŃSTWEM? | STILLE NACHT II: ARE WE STILL MARRIED?
reż. bracia Quay, Wielka Brytania 1991, 3'
Jest stolik, jest buteleczka, jest biały, wyleniały królik, są zamknięte drzwi. Jest dziewczynka, która na przemian rozciąga się i kurczy do sennego rytmu Are We Still Married grupy His Name Is Alive. Coś napiera od zewnątrz, chce wejść do środka, sękata dłoń puka w szybkę (być może trafiła tutaj z Grzebienia). Warren Defevner, założyciel zespołu, zwrócił się do braci Quay o zgodę na wykorzystanie fragmentów Ulicy Krokodyli jako ilustracji do jednej z piosenek. Quayowie odmówili, ale muzyka zespołu na tyle ich urzekła, że zrealizowali całkiem nowy film. To jak teledysk zrealizowany przez Maxa Ernsta – pisano o Are We Still Married. Bracia Quay wciągnęli film do cyklu Stille Nacht, twierdząc, że toczy się przezeń ten sam „czarny nurt” co przez pozostałe.
STILLE NACHT III: OPOWIEŚCI Z WIEDEŃSKICH LASÓW | STILLE NACHT III: TALES FROM VIENNA WOODS
reż. bracia Quay, Wielka Brytania 1992, 3'
W gwarze łowieckiej „myłkus” to jeleń z nieprawidłowo rozwiniętym porożem. Jedną z przyczyn takiej deformacji może być postrzał w jądro. W pierwszych ujęciach Tales From Vienna Woods pojawia się niesymetryczne, wykręcone poroże z wpisanym weń zdaniem w śmierci rozkwitłem. Film, w sennym przekształceniu, odtwarza moment postrzału – „jeleniem” jest stolik z czaszką w miejscu głowy i szyszkami w miejscu jąder (podobny stolik – ten sam? – pojawił się przez chwilę w Are We Still Married, z kolei kula na długiej łyżeczce wygląda jak tabletka z Dramoletu). Swoistą mistrzynią ceremonii jest odcięta ręka, jeden z ulubionych motywów surrealistów.
STILLE NACHT IV: CAN'T GO WRONG WITHOUT YOU | STILLE NACHT IV: CAN'T GO WRONG WITHOUT YOU
reż. bracia Quay, Wielka Brytania 1993, 3'
Kontynuacja Are We Still Married, drugi film do piosenki zespołu His Name Is Alive. Ten sam trójkąt (dziewczynka, królik i demoniczna postać za drzwiami) w nieco bardziej rozbudowanej inscenizacji. Scenografia (schody, cienie, krzywizny, nagłe załamania perspektywy) odsyła tyleż do niemieckiego ekspresjonizmu filmowego, co do smolistych grafik Piranesiego z cyklu Więzienia wyobraźni. Całą akcję (podobnie jak w Ulicy Krokodyli) uruchamia spadająca kropla – tu: kropla krwi z przeciętego palca dziewczynki.
23 października, środa
godz. 21.30 (czas trwania pokazu: 83’)
GRZEBIEŃ | THE COMB
reż. bracia Quay, Wielka Brytania 1990, 17'
Grzebień to pierwsza przymiarka braci Quay do Jakoba von Guntena autorstwa Roberta Walsera. Podkreślili w niej podstawowy, bajkowy schemat relacji między głównymi bohaterami powieści Walsera - Jakubem-księciem, Lisą-śpiącą królewną i Johannesem Benjamenta. Na ścieżce dźwiękowej, oprócz muzyki Lecha Janowskiego, słychać szeptaną, wielojęzyczną „narrację” Witolda Szejbala.
IN ABSENTIA | IN ABSENTIA
reż. bracia Quay, Wielka Brytania 2000, 20'
Film powstał do muzyki wybitnego XX-wiecznego kompozytora awangardowego Karlheinza Stockhausena. Kompozycja, którą słychać w filmie, to Zwei Paare (napisana w 1991 roku do opery Freitag). Główną bohaterką In Absentia jest Emma Hauck (1878–1920), pacjentka szpitala psychiatrycznego w Heidelbergu. Quayowie zetknęli się z jej listami w kolekcji Hansa Prinzhorna. W listach do męża Hauck pisała obsesyjnie, gęsto, jedno na drugim, pojedyncze zdanie – „Herzenschatzi komm” („kochanie, przyjdź”).
MASKA
reż. bracia Quay, Polska/Wielka Brytania 2010, 23'
W związku z projektem Polska! Year Instytut Kultury Polskiej w Londynie i Instytut Adama Mickiewicza zaproponowały braciom Quay ekranizację jednej z Bajek robotów Stanisława Lema. Quayowie sięgnęli po amerykańskie wydanie cyklu, gdzie znaleźli Maskę, włączoną do zbioru wraz z kilkoma dodatkowymi opowiadaniami. Historia Duenny (morderczej kobiety-cyborga, która dużo wyraźniej niż Terminatrix przypominała skomplikowany osiemnastowieczny automat) zainteresowała ich bardziej niż właściwe Bajki.
INWENTORIUM ŚLADÓW I INVENTORIUM OF TRACES
reż. bracia Quay, Polska 2009, 23'
Inventorium śladów to dokument z elementami animacji zrealizowany w hołdzie Janowi Potockiemu (1761-1815), autorowi Rękopisu znalezionego w Saragossie. Zdjęcia powstały na zamku książąt Lubomirskich i Potockich w Łańcucie.
25 października, piątek
godz. 21.30
STROICIEL TRZĘSIEŃ ZIEMI | THE PIANO TUNER OF EARTHQUAKES
reż. bracia Quay, Wielka Brytania/Niemcy/Franca 2005, 99’
UWAGA: wprowadzenie przed filmem: Bracia Quay
Demoniczny doktor Droz (noszący nazwisko XVIII-wiecznego zegarmistrza i konstruktora ludzkich automatów, Pierre’a Jaquet-Droza) porywa śpiewaczkę operową Malvinę. W jakiś czas później zaprasza na swoją wyspę stroiciela fortepianów Felisberta, aby ten nastroił siedem automatów zaprojektowanych przez Droza. Felisberto spotyka tam Malvinę, którą próbuje uratować.
26 października, sobota
godz. 21.30
INSTYTUT BENJAMENTA, CZYLI TEN SEN, KTÓRY NAZYWAJĄ ŻYCIEM | INSTITUTE BENJAMENTA, OR THIS DREAM PEOPLE CALL HUMAN LIFE
reż. bracia Quay, Wielka Brytania 1995, 104’
Pierwszy pełnometrażowy film braci Quay. Jakob przybywa do szkoły dla służących, prowadzonej przez rodzeństwo Johannesa i Lisę Benjamenta. Edukacja w instytucie polega na ciągłym powtarzaniu absurdalnych gestów i formuł, służącym przekształceniu uczniów w dobrze nastrojone automaty. Obecność Jakoba widocznie wpływa na Lisę, stopniowo wytrącając ją z równowagi.
LITERACKIE BARANKI DZIECIOM
26 października, sobota
godz. 10.30 LITERACKIE BARANKI DZIECIOM
PINOKIO | PINOCCHIO
reż. Enzo D’Alò, Włochy/Francja/Belgia/Luksemburg 2012, 84’
Po seansie - zajęcia plastyczne dla dzieci
BILETY: 10 zł
Wspaniała, pełna humoru i kolorów ponadczasowa historia dla całej rodziny, która oczaruje i rozbawi widzów w każdym wieku. Fantastyczna, iskrząca się kolorami adaptacja książki Carla Collodiego trzyma się bardzo blisko oryginału, z sympatią i zrozumieniem śledząc przemianę Pinokia z nieznośnego, choć pełnego wdzięku pajacyka w przemiłego chłopca z sercem na dłoni. Mimo że wszyscy znamy historię Pinokia, dynamiczna narracja Enzo D'Alò wciąga widzów w każdym wieku w nową podróż wypełnioną wspaniałymi obrazami, niezapomnianą muzyką i mnóstwem serca.
27 października, niedziela
godz. 11.00 LITERACKIE BARANKI DZIECIOM:
PLASTUSIOWY PAMIĘTNIK | PLASTUSIOWY PAMIĘTNIK
reż. Zofia Ołdak, Polska 1980, 45'
Po seansie - kreatywne warsztaty książkowe ze Sztukolotnią
BILETY: 10 zł
Plastusiowy pamiętnik to doskonale wszystkim znana lektura szkolna, w której mały ludzik z plasteliny uczestniczy wraz z dziećmi w pierwszych szkolnych doświadczeniach i wzruszeniach. Z Tosią i jej klasą przeżywa przeróżne perypetie, a także poznaje prawa i obowiązki ucznia. Warsztaty artystyczne Sztukolotnia to oryginalne zajęcia dla dzieci inspirowane wybranymi problemami zaczerpniętymi z kultury. Eksperymentując, maluchy dokonują ważnych odkryć, rozwijają wyobraźnię i poznają świat sztuki i techniki.
KINO IRAŃSKIE NA FESTIWALU CONRADA
21 października, poniedziałek
godz. 21.30
ROZSTANIE | JODAEIYE NADER AZ SIMIN
reż. Asghar Farhadi, Iran 2011, 123'
- wprowadzenie przed filmem: Mostafa Zamaninija
BILETY: 12 zł
Okrzyknięte przez światową krytykę arcydziełem i nagrodzone Oscarem w kategorii Najlepszy Film Nieanglojęzyczny, a także Złotym Niedźwiedziem na festiwalu w Berlinie za najlepszy film. Rozstanie, w reżyserii twórcy głośnego Co wiesz o Elly?, to opowieść o dwóch rodzinach, których losy w dramatyczny sposób splatają się ze sobą. Film w doskonały sposób łączy elementy thrillera i dramatu psychologicznego, trzymając w napięciu do nieoczekiwanego finału.
22 października, wtorek
godz. 19.00
PRZESZŁOŚĆ | LE PASSÉ
reż. Asghar Farhadi, Francja 2013, 130'
- wprowadzenie przed filmem: Mostafa Zamaninija
BILETY: 12 zł
Cztery lata po rozpadzie związku Ahmad przyjeżdża do swojej byłej żony, by podpisać papiery rozwodowe. Na miejscu przekonuje się, że życie jego eks nie jest tak kolorowe, jak mówiła. Przeszłość to poruszający dramat psychologiczny, skonstruowany z precyzją najlepszego thrillera. Jedno z największych odkryć ostatniej edycji Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes. W rolach głównych - uhonorowana w Cannes nagrodą dla najlepszej aktorki Bérénice Bejo (Artysta) oraz Tahar Rahim, laureat Europejskiej Nagrody Filmowej i Cezara za rolę w Proroku.
