15 maja 2013 Jutro w Krakowie rozpoczyna się 3. Festiwal Miłosza
Oto Kraków zamienia się na naszych oczach w Ziemię Ulro. Symbolicznie. A powód jest istotny. Jutro (czwartek, 16 maja) rozpoczyna się 3. Festiwal Miłosza - wyjątkowy czas dla wszystkich miłośników poezji oraz dzieł autora Doliny Issy.
- Ziemia Ulro to jedna z najważniejszych, jeśli nie najważniejsza – bardzo przy tym osobista – książka eseistyczna Czesława Miłosza. Dla autora była próbą zrozumienia sytuacji w świecie literatury drugiej połowy dwudziestego wieku, i szerzej – sytuacji duchowej współczesnego człowieka. Dla czytelników może być ponadto rodzajem przewodnika, pozwalającego inaczej, głębiej czytać dzieła uznane przez Miłosza za ważne - przypomina o książce noblisty Jerzy Illg, Dyrektor Programowy Festiwalu.
Lektura Ziemi Ulro będzie szczególna w ciągu najbliższych czterech dni trwania 3. już edycji Festiwalu. W Krakowie gościć będą wybitni poeci, pisarze, krytycy i uczeni z jedenastu krajów świata, m.in. z Argentyny, z drugiego domu poety - Stanów Zjednoczonych, czy z Rosji, która była tematem wielu refleksji Miłosza.
Wśród bohaterów spotkań autorskich nie zabraknie przyjaciół, znajomych poety, a także tych, dla których - poprzez twórczość czy działalność - Miłosz był po prostu najważniejszy. Janusz Szuber, Philip Levine, Martín López-Vega, Michael Krüger, Julia Hartwig, Juan Gelman, Duo Duo, Gary Snyder czy Richard Lourie - niektórzy z nich po raz pierwszy w Krakowie - nie tylko zaprezentują swoją twórczość, ale również będą zapewne opowiadać o Miłoszu, którego znali lub którego czytali i do którego wciąż wracają.
Co ważne, spotkaniom autorskim będą towarzyszyć premiery aż dziesięciu tytułów nowych książek festiwalowych gości. Masakra w El Mozote Marka Dannera to wstrząsająca opowieść reportażysty o wojnie domowej w Salwadorze. Wiersze wybrane Duo Duo przypominają o tym, że poezja powinna być czasem niespieszna, kontemplacyjna, aluzyjna. Z kolei Wiersze wybrane Juana Gelmana są zachętą do wejścia w świat jednego z najlepiej ocenianych poetów w Hiszpanii. O wierszach Michaela Krugera, który wydaje Pejzaż z drzewem, Adam Zagajewski napisał, że są zrobione z jedwabiu. Wstręt do tulipanów Richarda Louriego stanowi natomiast próbę zmierzenia się z koszmarami przeszłości. Zafascynowany buddyzmem Gary Snyder, poeta, eseista, tłumacz, ekolog i pacyfista, zaprezentuje książkę Dlaczego kierowcy ciężarówek z drewnem wstają wcześniej niż adepci Zen, Philip Levine w Mieście marzeń pokazuje, czym jest poezja zbuntowana, Tomaž Šalamun w Porze roku odkryje smak słowa autora urodzonego w Chorwacji, Lew Rubinstein w Zdarzeniu bez nazwy przekona - kto wie?! - za co dostał Nagrodę im. Andrieja Białego (symbolicznego rubla i butelkę wódki), a Wiera Burłak, autorka zbioru Rękę do nogi, zaczaruje frazą i brzmieniem poezji naszych wschodnich sąsiadów. I to pewnie dosłownie - także z racji tego, że Wiera Burłak znana jest z szalenie żywiołowych występów.
Osią wydarzeń związanych z lekturą twórczości festiwalowych gości jest - obok autorskich spotkań - cykl wieczorów poetyckich. Kolejno będą one mieć miejsce w Małopolskim Ogrodzie Sztuki – gdzie zlokalizowano Centrum Festiwalowe - a następnie w Kolegiacie św. Anny oraz w Synagodze Tempel. Różnorodność adresów nie jest przypadkowa. Mapa tych lokalizacji ma być subtelnym przypomnieniem o wielu źródłach inspiracji i przestrzeniach działania: cywilizacyjnych, kulturowych, religijnych. Nie tylko w Krakowie.
Dialog to zresztą inny z istotnych wątków wydarzeń festiwalowych. Zło i Imperium będą tematami dwóch kolejnych debat. W dyskusjach o doświadczeniu i literaturze wezmą udział m.in. Adam Zagajewski, Norman Davies czy Adam Pomorski.
Każdy festiwalowy dzień rozpocznie się od Inspektów poetyckich – warsztatów skierowanych do wszystkich miłośników literatury (w sobotę i niedzielę - do najmłodszych), podczas których będzie można zbliżyć się m.in. do twórczości Tomaža Šalamuna czy Rafała Wojaczka. Równocześnie na rogu ulic Miodowej i Jakuba do niedzieli włącznie będzie można zobaczyć typografię kinetyczną wiersza Wisławy Szymborskiej Metafizyka. Natomiast w Centrum Festiwalowym, już jutro rozpocznie się czterodniowa edycja specjalna akcji Drugie Życie Książki – wielkiej bezpłatnej wymiany książek.
Pierwszy dzień festiwalu (czwartek, 16 maja) to wydarzenia zaplanowane w Małopolskim Ogrodzie Sztuki (ul. Rajska 12): nie tylko I wieczór poetycki (z udziałem Duo, Duo, Julii Hartwig czy Gary'ego Snydera), ale również dyskusja Czesław Miłosz w Ziemi Ulro (w której wezmą udział m.in. Renata Gorczyńska i Anthony Miłosz) oraz pokaz kolaudacyjny filmu Magdaleny Piekorz Widok Krakowa - próba pokazania miasta naznaczonego literaturą. Na wielu poziomach. Przewodnikiem widza jest Adam Zagajewski, jeden z bliskich przyjaciół Czesława Miłosza.
