3 listopada 2011 Za nami pierwszy dzień Festiwalu Conrada
Europejska premiera opery Itamar spotyka królika Yoniego Rechtera i Davida Grossmana uroczyście otworzyła wczoraj 3. edycję Festiwalu Conrada. Wieczorem, Operę Krakowską wypełniła mądrość i zabawa, refleksja i radość. To dobra zaprawa przed dalekimi literackimi podróżami, w które prowadzi nas Festiwal.
Zdjęcia: Wojciech Wandzel, www.wandzelphoto.com
Itamar to jeszcze chłopiec. Miniaturka człowieka, który dopiero uczy się zapinania guzików swojego sweterka. Nie zawsze udaje mu się to, ale nie skąpi wysiłków. W końcu porządnie zapięty sweterek to jest to. Itamar, dziecko przecież, kocha też wszystkie zwierzęta. Wszystkie - poza królikiem. Tego się panicznie boi, a swój strach argumentuje na wiele różnych, nad wyraz dorosłych, sposobów. Strach działa i ma sens do momentu, w którym Itamar pewnego razu nie spotka królika. Okaże się wtedy, że to, co było wyobrażeniem ma się nijak do tego, jaka jest rzeczywistość. Zarówno Itamar, jak i królik – który żyje strachem przed dziećmi – muszą skonfrontować swoje przekonania. I przyznać rację – nie sobie, ale innemu. W ten sposób znika strach, a pojawia się dialog.
Rozmowa pomiędzy Itamarem a królikiem to – jak czytamy w opisie opery - rytmiczny ping-pong. Jest w tym bowiem i radosna zabawa i jasne reguły gry opartej na wzajemności i chęci porozumienia. Niewinna i radosna historia staje się lekcją tolerancji. Śmiech przeplata się jednak z refleksją. W radosnych dialogach Itamaro-króliczych zapewne słusznie niektórzy dopatrują się metafory stosunków izraelsko-palestyńskich. Ale równocześnie konfrontacja strachów Itamara i królika może być metaforą każdej relacji, gdzie lęk o różnicę bierze górę nad poznaniem i pragnieniem zrozumienia Innego.
- Królik dla tego młodego chłopaka to demony – mówił wczoraj na konferencji prasowej inaugurującej Festiwal David Grossman, izraelski pisarz, autor opowiadania, na podstawie którego Yoni Rechter stworzył dzieło operowe. – Napisałem ten tekst 25 lat temu, gdy mój syn miał cztery lata. Yoni nad operą pracował przez ponad rok. Spektakl był stworzony z myślą o dzieciach. Na przedstawienie przychodzili też dorośli.
Rechter zdradził, że na jego twórczość mają wpływ trzy różne światy muzyczne. Z jednej strony: muzyka pop w stylu The Beatles, z drugiej – Bach czy Beethoven. Ważną inspiracją jest też muzyka jazzowa. – Gdy komponuję piosenki, czasem myślę o Gershwinie – mówił Rechter.
Rozpoczęty wczoraj Festiwal Conrada to wielkie święto literatury. - W tym roku do Krakowa przyjechało blisko stu pisarzy, co – wobec 45 gości pierwszej edycji i 70 podczas drugiej edycji – doskonale obrazuje, jak z roku na rok festiwal się rozwija – podkreśla prof. Michał Paweł Markowski, dyrektor artystyczny Wydarzenia.
- Taka impreza to przede wszystkim festiwal ludzi, którzy należą do literatury – mówiła na konferencji Namita Gokhale, indyjska pisarka i animatorka życia literackiego, szefowa jednego z najbardziej prestiżowych festiwali literackich na świecie – festiwalu w Jaipurze.
Pierwszy dzień festiwalu – poza wieczorną operą – to także pierwsza festiwalowa Lekcja czytania. Edukacyjny cykl przybliża młodym czytelnikom wybrane teksty światowej literatury. Wczoraj do wnikliwej lektury Świni Roberta Walsera zachęcał Grzegorz Jankowicz, dzisiaj Kopistę Bartleby’ego młodzi przeczytają z prof. Tadeuszem Sławkiem. Do niedzieli czeka nas jeszcze: Larkin z Dehnelem, Conrad z Heydel i Lindgren z Olech.
Pierwszy dzień festiwalu był zaprawą przed szaleńczą podróżą, która zaczyna się dzisiaj. Hasło przewodnie na dzisiaj to: Glokalne. Przed nami: spotkanie z Davidem Grossmanem, dyskusja Teraz powieść z udziałem Agnieszki Drotkiewicz, Marty Dzido, Jerzego Franczaka i Ignacego Karpowicza, Polityka przyszłości. Spór lewicy z liberalizmem z udziałem Waltera Benna Michaelsa i Pawła Śpiewaka, a także Literatura globalna: szanse i zagrożenia z udziałem Nicka Barleya, Grzegorza Gaudena i Namity Gokhale i wreszcie – pokaz filmów braci Quay oraz koncert Tomasza Budzyńskiego poprzedzony spotkaniem z artystą, które poprowadzi Andrzej Stasiuk.
