31 października 2022 Podsumowujemy Festiwal Conrada

Tysiące osób wzięły udział w najważniejszym festiwalu literackim w Polsce.

Ukoronowaniem tygodnia, pełnego spotkań, warsztatów, dyskusji i pokazów filmowych była gala Nagrody Conrada. Wyróżnienie odebrała Paulina Siegień, autorka reportażu Miasto bajka. Wiele historii Kaliningradu.

Jeszcze w to nie wierzymy, ale 14. Festiwal Conrada dobiegł już końca. Za nami siedem elektryzujących dni, na które długo czekaliśmy. Po dwóch latach pandemicznej zawieruchy znów mogliśmy spotkać się na żywo z naszą publicznością i poczuć jej niewiarygodną energię. Festiwal Conrada to święto literatury, ale też znacznie więcej. To kilka tysięcy uczestników i uczestniczek, goście i gościnie z całego świata oraz przesycone czytelniczym entuzjazmem tłumy na Targach Książki, w tym przy stoisku Cafe NOWA Księgarnia, gdzie prezentowano książki pod patronatem KMLU. To wreszcie ekscytujące debaty, pełne zabawy wydarzenia dla dzieci, Queerowe Lekcje Czytania, wieczorne seanse filmowe, a także rozświetlona latarnią Conrada gala w ICE Kraków, gdzie wykład mistrzowski wygłosił Andrzej Stasiuk.

Przede wszystkim jednak festiwal jest wspólnotą, skupioną wokół prozy, Krakowa i potrzeby spotkania z drugim człowiekiem. Nie bez powodu właśnie to hasło przyświecało tegorocznej edycji festiwalu i splatało jego liczne wątki w jedną, antologiczną całość. O poczuciu bezpieczeństwa, które dają nam wspólnoty, ale też o ich opresyjności rozmawialiśmy z gośćmi i gościniami festiwalu. Szukaliśmy odpowiedzi na pytania o fundamenty naszych społeczności, ich granice i możliwość negocjowania ram.

Szczególnym powodzeniem cieszyły się spotkania ze Zbigniewem Rokitą, Marianą Enriquez, Arturem Domosławskim, Mohamedem Mbougar Sarrem, Carmen Marią Machado oraz Marią i Janem Peszkami. Duże emocje wywołały też debaty z udziałem Sylwii Chutnik, Weroniki Gogoli, Grażyny Plebanek, Szczepana Twardocha i Jakuba Żulczyka. Wiele rozmów przeciągało się do późna, a do pisarek i pisarzy podpisujących swoje książki ustawiały się długie kolejki.

 

Reportaż o Kaliningradzie najlepszym debiutem roku

Dzięki głosom kapituły i szerokiej publiczności statuetkę otrzymała Paulina Siegień. Nagroda obejmuje kwotę trzydziestu tysięcy złotych, miesięczny pobyt rezydencjalny w Krakowie i kampanię promocyjną wyróżnionej książki na łamach „Tygodnika Powszechnego”. Paulina Siegień z wykształcenia jest etnografką, rosjoznawczynią i filolożką rosyjską, a z zawodu dziennikarką i tłumaczką. Stale współpracuje z „Krytyką Polityczną” i Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka Jeziorańskiego. Przez lata pisała korespondencje z obwodu Kaliningradzkiego dla „Gazety Wyborczej”.

To właśnie Kaliningrad stał się głównym bohaterem „Miasta bajki”, które ukazało się nakładem Wydawnictwa Czarne. W optyce autorki dawniejsza i bliższa historia łączy się ściśle ze współczesnością, tworząc wyjątkową atmosferę miejsca i mentalność jego mieszkańców. „Paulina Siegień opowiada o połączeniu się przedwojennego Königsberga z powojennym Kaliningradem w jedno fantazmatyczne miasto niczym z bajki. Tu pamięć nie chce przeminąć, to, co współczesne, odbija się w tym, co dawne. Duch przeszłości nie znika. Tylko czy jest to dobry duch Kanta z jego ideą wiecznego pokoju, czy ponury i złowieszczy Smętek?” – czytamy w opisie od wydawcy.

Wśród publikacji nominowanych do Nagrody Conrada znalazły się także: Szalej Moniki Drzazgowskiej (Wydawnictwo Literackie), Story Jones Krzysztofa Pietrali (Meth), Rzeszot Bartosza Sadulskiego (Książkowe Klimaty) i Czarnolas Jagi Słowińskiej (Korporacja Ha!art). Zgłoszeń do konkursu dokonywali wydawcy oraz same autorki i autorzy. Grono nominowanych wybrała kapituła w składzie: Julia Fiedorczuk, Monika Ochędowska, Olga Stanisławska, Błażej Warkocki, Urszula Chwalba, Grzegorz Jankowicz, Joanna Szulborska i Michał Paweł Markowski (przewodniczący).

„Poziom książek zakwalifikowanych do finału był bardzo wysoki i kapituła, gdyby tylko mogła, nagrodziłaby wszystkie” – stwierdza Michał Paweł Markowski. „Każda z finałowych książek potrafiła nie tylko sprostać wybranemu gatunkowi, ale i na nowo go zdefiniować. Reportaż, baśń, awangardowa fikcja, pseudo-biografia, powieść o dojrzewaniu, wszystkie te znane od dawna formy nabrały nowego charakteru dzięki naszym autorkom i autorom. Mieliśmy do czynienia z literaturą odważną, ale pilnującą reguł, poważną, ale nie stroniącą od dowcipu, ważną, ale swoje przesłanie prezentującą z językową gracją i wynalazczością. Różnorodność konwencji i językowych stylów nadzwyczajnie odpowiadała różnorodności życia w tak skomplikowanych czasach, jak nasze. Trzeba się cieszyć, że z tak wyrafinowanymi autorami dzielimy ten sam język, tę samą kulturę” – przekonuje Markowski.

Nagroda Conrada stanowi wspólne przedsięwzięcie Miasta Krakowa, KBF oraz Fundacji Tygodnika Powszechnego. Dotychczasowe laureatki to Liliana Hermetz za książkę Alicyjka (Nisza, 2015), Żanna Słoniowska za Dom z witrażem (Znak Literanova, 2016), Anna Cieplak za Ma być czysto (Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2017), Weronika Gogola za Po trochu (Wydawnictwo Książkowe Klimaty, 2018), Olga Hund za Psy ras drobnych (Korporacja Ha!art, 2019), Dorota Kotas za Pustostany (Niebieska Studnia, 2020) i Elżbieta Łapczyńska za Bestiariusz nowohucki (Biuro Literackie, 2021).

 

Dziękujemy za waszą liczną obecność, wyrozumiałość, wsparcie i każde miłe słowo. Wszystko to daje nam energię do pracy nad kolejną edycją festiwalu. Do zobaczenia za rok!

Organizatorami Festiwalu Conrada są Miasto Kraków, KBF: operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO i Fundacja Tygodnika Powszechnego.

Kongres Książki powstał we współpracy ze Stowarzyszeniem Unia Literacka, Stowarzyszeniem Księgarzy Polskich, Stowarzyszeniem Tłumaczy Literatury, Stowarzyszeniem Autorów ZAiKS oraz Międzynarodowymi Targami Książki w Krakowie.

Pasmo filmowe zrealizowano we współpracy z Kinem Pod Baranami.

Partnerzy strategiczni: Allegro, „Tygodnik Powszechny”.

Partnerzy główni: MPK S.A. w Krakowie, MPEC Kraków, MPO Kraków, Wodociągi Miasta Krakowa

Festiwal dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Promocja Czytelnictwa.

Gala Nagrody Conrada odbyła się w Centrum Kongresowym ICE Kraków dzięki uprzejmości spółki Kraków5020.